In 2023 bestond onze organisatie 60 jaar: een blik op ons ontstaan!
Organisaties ontstaan en blijven soms bestaan, omdat ze inspelen op een bepaalde nood of behoefte. 60 jaar geleden was er in de Gentse volkswijk Brugse Poort een duidelijke ondersteuningsnood van mensen in armoede. Het waren de Dochters der Liefde van Vincentius a Paulo die in 1963 vanuit hun ziekenwerking opmerkten dat de noden van de zieken die ze bereikten ruimer waren dan enkel medisch. De Dochters der Liefde waren minder thuis in hulpverlening en signaleerden deze nood aan de pastoor en de parochiale werking van Gent-West. Deze werking nam dit signaal ernstig en wierf een maatschappelijk werker aan om de vele hulpvragen op te volgen, zo ontstond de parochiale sociale dienst. Later verzelfstandigde deze werking in de Sociale Dienst van de Brugse Poort en richtte zich tot alle mensen in nood in deze wijk.
In 1966 streken de kleine Zusters van Nazaret neer in de Brugse Poort om mee te werken in de fabrieken om zo mensen van nabij te kunnen ondersteunen. Maar de noden waren ook bij mensen in hun thuissituatie groot. Er was nood aan ondersteuning bij klusjes in huis en vooral ook bij verhuizingen. Een heel belangrijke partner begin jaren ’70 was Diogenes, de jeugdwerking van Don Bosco, die jongeren samen bracht om – naast bouwkampen in Tunesië – ook tijdens het schooljaar logistieke ondersteuning te bieden aan mensen in armoede.
Vanaf 1978 werd ook kleine Zuster Annie vrijgesteld uit de fraterniteit om De Sociale Dienst Brugse Poort, die ondertussen naast hulpverlening ook materiële ondersteuning aanbood, mee te ondersteunen. Door de vele giften van mensen was de hulpverlening immers steeds gekoppeld aan materiële ondersteuning via gratis voeding en kledij, en later ook huisraad en meubelen. Mensen brachten op verschillende plekken in de wijk goederen die bedoeld waren om mensen in armoede te steunen: de “Kringwinkelgeefpunten avant la lettre”. Eigenlijk was deze werking de grondlegger van vele zaken die vandaag terug of nog steeds erg waardevol zijn. De Sociale Dienst werkte bv. met straatverantwoordelijken die de bewoners van bepaalde straten opvolgden. Is er iemand ziek? Heeft er iemand hulp nodig? Via het systeem van straatverantwoordelijken kwam deze info dan bij de Sociale Dienst terecht. De dienst groeide en was achtereenvolgens gehuisvest in de Reinaertstraat, de Acaciastraat en ten slotte in de Sint-Jan- Baptiststraat, waar vandaag nog steeds mensen in armoede uit de Brugse Poort terecht kunnen.
Vrijwilliger Mireille Van den Berghe - Hugaert was erbij sinds de vroege jaren ’70. “In de beginjaren gingen we poetsen bij de mensen en maakten zo contact. Later volgden de huisbezoeken en kwam er ook een bureautje waar de mensen zelf terecht konden met hun vragen”.
Een aantal keer per jaar werd er een kledingverkoop georganiseerd en een vlooienmarkt om geld in de lade te brengen om voeding te kopen en de mensen uit de buurt financieel te ondersteunen. De giften van gratis goederen namen toe en de organisatie van de jaarlijkse vlooienmarkt en textielverkoop vroeg veel energie. Het idee groeide om een kringloopwinkel te openen waar iedereen dagelijks terecht kon, zowel mensen in armoede als bewoners die de werking op die manier wilden steunen. Bovendien kon in zo’n kringloopwinkel ook aandacht zijn voor tewerkstelling van mensen die elders uit de boot vielen. Het OCMW van Gent was immers op zoek naar organisaties die mensen met een leefloon wilden tewerkstellen tot ze voldoende hadden gewerkt om recht te hebben op een werkloosheidsuitkering.
De basis van de missie van Open Plaats werd daar gelegd: armoedebestrijding, sociale tewerkstelling en hergebruik van goederen.
Toen de meisjesschool in de Reinaertstraat stapsgewijs verhuisde naar de jongensschool kwam er een unieke kans om in het hart van de Brugse Poort – onder de zachte hand van zuster Annie - een kringloopwinkel te starten. Vele (veelal vrijwillige) handen droegen bij aan een warme werking van “de kringloopwinkel en de Sociale Dienst van de Brugse Poort”.
Hoewel de kringloopwinkel en de Sociale Dienst altijd nauw verbonden bleven, werden in 1998 twee aparte vzw’s opgericht. Dezelfde bestuurders zorgden voor een goed beheer en bewaakten dat de werking van de Sociale Dienst kon worden verdergezet dankzij de financiële steun van de kringloopwinkel. In 2003 werd de kringloopwinkel officieel erkend door OVAM. Open Plaats had immers al vele jaren aangetoond een stevige bijdrage te leveren aan de milieudoelstelling door het hergebruik van goederen. Het werkingsgebied van Open Plaats als kringloopcentrum werd vastgeklikt op Gent en Destelbergen, de regio waar IVAGO verantwoordelijk was voor de verwerking van het huishoudelijk afval. Door de erkenning van OVAM werd de sociale tewerkstelling een vaste opdracht van onze vzw. In 2010 vond de fusie plaats van beide vzw’s: vzw Open Plaats zag het licht en armoedebestrijding werd – naast hergebruik van goederen en sociale tewerkstelling - deel van de missie van vzw Open Plaats.